Do każdego 20. dnia miesiąca przedsiębiorcy- prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze, są zobowiązani do wpłacania zaliczek na podatek oraz do opłacania składek do ZUS-u. Uchylanie się od tego obowiązku skutkuje naliczaniem odsetek. Ich wysokość jest ściśle określona i zależy od stopy lombardowej NBP. Stopa lombardowa należy do głównych stóp Banku Centralnego i w uproszczeniu mówiąc, określa po jakiej cenie Narodowy Bank Polski udzieli kredytów bankom komercyjnym.
Stopa lombardowa NBP ma również wpływ na wysokość rosnących rat kredytów. Dlatego, gdy kolejny raz w 2022 roku Rada Polityki Pieniężnej ogłasza jej podniesienie, tysiące kredytobiorców wstrzymuje oddech. Warto też wiedzieć, jakie odsetki ustawowe może naliczyć fiskus i ZUS, gdy spóźnisz się z należnościami oraz jakich kwot nie trzeba płacić.
Odsetki od zaległości podatkowych
8 września 2022 roku Rada Polityki Pieniężnej ogłosiła stopę lombardową na poziomie 7,25%. Wzrosła o 0,25 pkt proc. W związku z tym w górę poszły odsetki od niezapłaconych podatków.
- Stawka podstawowa. Wynosi ona 2 x stopa lombardowa + 2%. Daje to obecnie odsetki na poziomie 16,50%. Stawka podstawowa nie może być niższa niż 8%.
- Stawka obniżona. Część podatników ma możliwość zapłacenia mniejszej kwoty odsetek od zaległości podatkowych. Warunkiem jest spełnienie dwóch wymagań łącznie. Podatnik musi złożyć poprawną korektę w ciągu 6 miesięcy od terminu złożenia deklaracji oraz uiścić zaległość w ciągu 7 dni, liczonych od daty złożenia korekty. Stawka obniżona to połowa stawki podstawowej, w związku z czym od 8 września 2022 roku wynosi 8,25%.
- Stawka podwyższona. W przypadku gdy podatnik zawyża nadpłatę bądź zaniża należny podatek, co wyjdzie w trakcie kontroli organów podatkowych, może mieć naliczane odsetki w podwyższonej stawce. Jest ona równa 150% podstawowej stawki. Na dzień dzisiejszy jest to 24,75%.
- Opłata prolongacyjna. Jest to zaległy (należny) podatek, który podatnik płaci po uzgodnieniu z urzędem skarbowym terminu. Zamiast odsetek od zaległości podatkowych płaci wówczas opłatę prolongacyjną. Organy skarbowe mogą rozłożyć zaległość na raty i wtedy podpisywana jest z podatnikiem umowa. Opłata prolongacyjna wynosi połowę stawki podstawowej (czyli tyle samo co stawka obniżona) - 8,25%.
Odsetki są zaokrąglane do pełnych złotówek. Gdy po przecinku jest kwota poniżej 50 gr, to jest ona odejmowana i pozostaje tylko kwota przed przecinkiem. Gdy końcówka to więcej niż 50 gr, wówczas do pełnej kwoty doliczana jest złotówka.
Odsetki od zaległości w ZUS-ie
Ordynacja podatkowa określa również sposób naliczania odsetek od zadłużenia rosnącego w ZUS-ie. Mało tego, jeśli spóźnisz się kilka dni, samodzielnie musisz obliczyć wysokość odsetek i je uregulować, bez osobnego wezwania z ZUS-u. Odsetki należy uregulować wraz z kwotą główną, czyli przelewem składek.
Odsetki musisz naliczyć od dnia następującego po terminie, w którym należało opłacić składki. W przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych jest to 20. dzień każdego miesiąca. Dlatego odsetki należy naliczyć od 21. dnia miesiąca za każdy dzień do dnia uregulowania zaległości. Warto pamiętać o tym, że jeśli spóźnisz się kilka dni z ZUS-em, to nie obliczy on za nas odsetek, bo to na płatniku składek ZUS ciąży ten obowiązek.
Jakie kwoty są darowane?
Odsetki na niewielkim poziomie są przez Fiskusa i ZUS darowane. Nie dlatego, że mają za dużo pieniędzy, ale dlatego, że jest to nieopłacalne.
Odsetek nie zapłacisz, jeśli obecnie ich wartość będzie niższa niż 8,70 zł. Zgodnie z zapisami w Ordynacji podatkowej jest to trzykrotność opłaty za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej. Usługi świadczy Poczta Polska, która pobiera tę opłatę w wysokości 2,90 zł.
Bez względu na to, czy zaległości są w ZUS-ie, czy u fiskusa, najlepiej jak najszybciej je uregulować. Zwłaszcza że nie wiadomo, kiedy stopy procentowe przestaną rosnąć.
