Rękojmia i gwarancja to instrumenty służące egzekwowaniu odpowiedzialności w zakresie zgodności produktów z umową kupna-sprzedaży. Mają jednak zastosowanie w innych sytuacjach i wiążą się z nimi odrębne obowiązki i prawa.

Rękojmia przede wszystkim tym się różni od gwarancji, że podmiotem odpowiedzialnym jest sprzedawca, a nie producent czy importer. Jakie są pozostałe różnice oraz wady i zalety obu rozwiązań?

Co to jest rękojmia?

Rękojmia to zwykle pierwsze rozwiązanie, na które decydują się rozczarowani produktem nabywcy. W jej przypadku odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową ponosi sprzedawca. Klient, który skorzysta z prawa rękojmi, ma możliwość zażądania naprawy wadliwego produktu lub wymiany na towar pełnowartościowy, lub częściowego zwrotu poniesionych kosztów proporcjonalnie do skali uszkodzeń. Podstawą do wystąpienia do gwaranta o rękojmię może być paragon, faktura, umowa lub potwierdzenie dokonania płatności kartą. 

Co ważne, wadliwy produkt nie musi być dostarczony w oryginalnym opakowaniu. Sprzedawca po otrzymaniu zgłoszenia musi w ciągu 14 dni je rozpatrzyć. Jeśli nie dopełni tego obowiązku, skutkuje to uznaniem reklamacji i zobowiązuje sprzedającego do spełnienia żądań nabywcy. Przypadkiem, w którym sprzedawca jest zwolniony z rękojmi, jest sytuacja, w której kupujący został w sposób niebudzący wątpliwości poinformowany o istniejących wadach produktu i świadomie nabył wadliwy towar.

Jakie są zasady gwarancji?

Innym rodzajem reklamacji jest gwarancja, w której odpowiedzialność za zgodność towaru z umową spoczywa na gwarancie. Jeśli konsument decyduje się na zgłoszenie reklamacji dotyczącej niezadowalającej jakości towaru w ramach gwarancji, wywiązanie się z niej leży po stronie gwaranta, czyli najczęściej producenta. Co do zasady, to zabezpieczenie jest udzielane dobrowolnie, co oznacza, że to gwarant ustala, czy nabywca może zgłosić roszczenia i w jakim zakresie jest to ewentualnie możliwe. Więcej o prawach i obowiązkach konsumenta w zakresie reklamacji oraz różnicach między rękojmią i gwarancją przeczytasz na Firmove.pl.

Gwarancja producenta a rękojmia

Kluczową różnicą między rękojmią i gwarancją na gruncie prawa jest podstawa formalna obu rozwiązań. W przypadku rękojmi zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, natomiast podstawą gwarancji jest oświadczenie gwarancyjne. Oznacza to, że w drugim przypadku konsument może egzekwować odpowiedzialność za niezgodność towaru wyłącznie na podstawie dokumentu gwarancyjnego otrzymanego przy zakupie.

Co ważne, tylko rękojmia jest zapewniana na mocy prawa. Gwarancja to opcja dobrowolnie oferowana przez gwaranta i nie jest obligatoryjna dla każdego zakupu. Zakresy obu rozwiązań także są wobec tego inne – w przypadku rękojmi zasady są regulowane prawnie, natomiast zakres i warunki gwarancji zależą od decyzji gwaranta.

Kolejną różnicą jest podmiot odpowiedzialny za zgodność towaru z umową. W przypadku rękojmi jest to sprzedawca, natomiast gwarantem najczęściej jest producent, ale może nim być także sprzedawca danego produktu, importer czy dystrybutor.

Jakie prawa w obu przypadkach ma konsument? W ramach rękojmi może żądać naprawy lub wymiany wadliwego produktu albo rekompensaty części kosztów. Z kolei zakres roszczeń gwarancyjnych nie jest prawnie sprecyzowany i ogranicza go oświadczenie gwarancyjne. To, kiedy zasadniejsze jest skorzystanie z rękojmi, a kiedy z gwarancji, najczęściej zależy od rodzaju wady produktu. Podstawą rękojmi mogą być zarówno wady fizyczne, jak i prawne, natomiast gwarancja ma zastosowanie jedynie w przypadku stwierdzenia wad fizycznych.